Metal

Heavy metal of metal is een muziekstroming die begin jaren zeventig van de 20e eeuw is ontstaan en voortkwam uit de hardrockmuziek.

De populariteit van heavy metal taande aan het eind van de jaren zeventig tijdens de discojaren, maar in de jaren tachtig werd de stijl succesvoller dan tevoren.^[1] Het wordt gekenmerkt door agressieve ritmes, zwaar versterkte elektrische gitaren en duistere tonen. Black Sabbath wordt vaak als eerste heavymetalband aangewezen, hoewel Deep Purple feitelijk een jaar eerder al actief was. Die laatste was echter in de beginjaren eerder te classificeren onder de noemer hardrock. Andere bekende heavymetalbands zijn Manowar, Iron Maiden, Saxon, Accept, Motörhead en Judas Priest. Uit heavy metal kwamen uiteindelijk andere subgenres voort, zoals thrashmetal, deathmetal, powermetal, gothic metal, doommetal, sludgemetal, black metal en vele andere. Een fan van het metalgenre wordt soms een metalheads genoemd, soms ook headbanger.

In metal wordt soms gezongen over eigen of maatschappelijke problemen, soms over religie, en soms over fictionele of macabere onderwerpen.

De term heavy metal werd al eeuwenlang gebruikt in de Engelse staalindustrie, maar in een muzikale context duikt het pas op in 1968, in de tekst van “Born to Be Wild” van Steppenwolf. Daarin wordt met “Heavy metal thunder” een motorfiets beschreven. Ronnie James Dio, die al vroeg begon met het zingen en spelen van hardere muziek, verwijst naar het nummer.^[2] Dio was tevens de tweede zanger van Black Sabbath, dat oorspronkelijk uit Birmingham komt, wat een groot aantal fabrieken had waar zware metalen werden verwerkt en waar ook de heavymetalband Judas Priestvandaan komt. Om onder het zware werk uit te komen ontstonden diverse bands die vooral harde muziek speelden en hoopten daarmee succes te bereiken (wat sommigen ook lukten) zodat zij dit zware werk niet meer hoefden te doen. Deze bands speelden ‘heavy metal’.

Als muzikaal stijlbegrip werd heavy metal voor het eerst gebruikt in 1968 door Sandy Pearlman in een plaatbespreking voor het blad Crawdaddy. Deze Pearlman zou in 1979 manager worden van Black Sabbath.^[3] Een populaire uitleg is dat de term voor het eerst werd gebruikt om de muziek van Jimi Hendrix te karakteriseren: deze zou beschreven zijn als heavy metal falling from the sky (zwaar metaal dat uit de lucht komt vallen).

Ontstaan

Het begin van heavy metal als een genre verschillend van rockmuziek is moeilijk te preciseren. Er was een geleidelijke overgang, van rock in het midden jaren 1960 tot zogenaamde “acid rock” in de late jaren 1960, naar het begin van heavy metal in de late jaren 1960 en begin 1970. Acid rock, gespeeld door artiesten als Jimi Hendrix, werd zo genoemd omdat het werd beschouwd als een muzikale weergave van de ervaring van een lsd-trip. Acid rocksongs bevatten de gebruikelijke rockcomponenten – de elektrische gitaar, de basgitaar, drums en zang –, maar op een hardere, donkerder manier. Heavy metal voerde toen deze muzikale elementen een stap verder, zonder de associatie met lsd-ervaringen. De meeste waarnemers zijn het erover eens dat het is ontstaan rond 1969-1972, met groepen als Led Zeppelin, Deep Purple en Black Sabbath.

De heavy metal stijl breekt voor een groot publiek echt goed door als Iron Maiden in 1982 haar derde en succesvolste album uitbrengt:

 The Number of the Beast. Iron Maiden maakte deel uit van de NWOBHM, de doorbraakperiode voor veel Engelse heavymetalbands, waarvan Iron Maiden de meest succesvolle blijkt, waar ook het in de underground immens populaire en invloedrijke Venom toe behoort. Later is het de beurt aan Metallica, die een van de meest succesvolle heavymetalbands ooit wordt. In navolging van Metallica, groeiden Megadeth en Manowar uit tot de vaandeldragers van de metal in de jaren tachtig en negentig. Hoewel heavy metal in de Verenigde Staten en vooral in Groot-Brittannië is ontstaan, is het centrum grotendeels verschoven naar Noord-Europa. Vooral landen als Noorwegen, Zweden en Finland, maar ook Duitsland en Nederland zijn belangrijk.

Heavy metal kenmerkt zich door snelheid, meer nog dan bij hardrock dat naast snelle nummers ook trage nummers kent.

Kenmerken

Een groot verschil tussen hardrock (zoals AC/DC) en heavy metal is de harmonie. In de hardrock wordt het powerakkoord veel gebruikt, maar dan vaak in een harmonische reeks. Ook zijn in hardrock-songs vaak elementen van blues terug te vinden, terwijl dat bij heavy metal veel minder het geval is. Heavy metal maakt naast de mineurtoonladder veel gebruik van de frygische toonladder en de chromatische toonladder en daarnaast dissonanten zoals de tritonus. Daarnaast zijn er vaker toonwisselingen. De intro van “Master of Puppets” van Metallica is een goed voorbeeld van een chromatische heavymetalriff.

Bij heavy metal ligt de nadruk op krachtige en snelle ritmes, die door alle muziekinstrumenten worden ondersteund.

Vooral door toepassing van een dubbele bassdrum in het drumstel kan de drummer een hoog ritme halen in samenspel met de bassist. Dave Lombardo van Slayer is daar vooral om bekend. Vaak hebben bands twee sologitaristen die door snelle meerstemmige gitaarpartijen een klanktapijt creëren. In heavy metal hebben veel zangers een soort operastijl, zoals Bruce Dickinson van Iron Maiden, of een zangstijl die gruntenheet, vrij vertaald ‘grommen’. In dat laatste geval spreekt men wel van black metal, deathmetal en metalcore/deathcore.

Thematiek

Volgens het onderzoek Metalheads: Heavy Metal Music and Adolescent Alienation (1996, Westview Press) van J.J. Arnett gaan heavymetalsongs vaak over geweld, angst, haat, protest en mythes, en zijn woede, verdriet en angst de overheersende emoties.

Heavy metalmuziek kent vaak dramatische en psychologische thema’s zoals horror, mythologie, oorlog, religieen nihilisme, en ook thema’s zoals persoonlijke ontplooiing en zelfverbetering.

Heavy metal zet zich meestal af tegen de gevestigde orde, met name religie zoals openlijke aanbidding van satan, maar de meeste bands doen dat als ‘image’ en vaak als zelfspot van het genre.^[bron?] Veel heavymetalmuziek heeft een politieke boodschap, zoals bijvoorbeeld The Weapon They Fear van Heaven Shall Burn dat een eerbetoon is aan de in 1973 geëxecuteerde Chileense zanger Víctor Jara, Now You’ve Got Something To Die For van Lamb of God over de Irakoorlog, Clenching the Fists of Dissent van Machine Head over olie en de corruptie. For the Greater Good of God van Iron Maiden en In the Name of God van Dream Theater zijn voorbeelden van de stelling dat religie mensen aanzet tot geweld.

Daarentegen zijn er ook white metalbands die het evangelie verkondigen. Bands als Iron Maiden, Metallica en Slayer hebben nummers die over voornamelijk de Eerste- of Tweede Wereldoorlog gaan, zoals Paschendale (Passendale) van Iron Maiden (“many soldiers eigtheen years, drown in blood…”), Angel of Death van Slayer over de gruwelpraktijken van Josef Mengele in Auschwitz en One van Metallica, over soldaten die zien hoe zij en hun maten afgeslacht worden (“landmine, has taken my sight, taken my hearing, taken my soul, left me with life in hell”), soms als eerbetoon aan de slachtoffers en/of de gesneuvelden in zo’n oorlog.

Lees meer op WikipediA

Popmuziek

Psychedelische muziek

Rock

Symphonische Rock

Winkel

Festival